Rust, regelmaat en reinheid: we weten eigenlijk niet beter dan dat we daar gezonder en gelukkiger van worden. Toch is dat niet helemaal zo. Een beetje stress en onvoorspelbaarheid zijn namelijk goed voor onze gezondheid. In dit blog duiken we dieper in op intermittent living en hormetische prikkels, methodes die je helpen lichaam en geest weer in balans brengen.
De term ‘hormetische prikkels’ is misschien nieuw voor je. Grote kans dat je de prikkels wel kent: onder andere intermittent fasting is zo’n prikkel. Met hormetische prikkels haal je jezef uit je comfort zone en stimuleer je je DNA om terug te gaan naar de fabrieksinstellingen. Je kunt het zien als een soort totale reset, terug naar de oorsprong.
Voor we dieper induiken op de verschillende methodes, gaan we ook qua informatie even terug naar de basis. Want leuk, maar hoe zit het nou precies met die hormetische prikkels? En wanneer gebruik je ze?
Hormetische prikkels voor een gezond lijf
Hormetische prikkels ondersteunen je lichaam wanneer het als het ware is ‘vastgelopen’. Je komt niet meer van je vermoeidheid af, afvallen lukt voor geen centimeter, allergieën blijven de kop opsteken, je bent steeds vaker ziek, enzovoorts. Intermittent living helpt je naar een sterker en gezonder lichaam. Simpelweg omdat je even zorgt voor stress.
Huh, maar stress is toch heel ongezond? Dat is deels waar. Chronische stress is namelijk heel ongezond. Het verhoogt het risico op hart- en vaatziektes, je vethuishouding raakt ontregeld, er is meer kans op aderverkalking, trombose of een infarct. En je immuunsysteem wordt er ook niet beter op.
Een voor onze genen bekende stressprikkel is daarentegen wel een factor die bijdraagt aan een goede gezondheid. Het zet bepaalde regelsystemen in je lichaam op scherp. De prikkels hebben als enige doel je lichaam veilig te stellen. Met intermittent living pas je die prikkels toe, waardoor de cellen in je lijf weer even wakker worden geschud. Het is even lijden, maar het leidt tot een sterker en gezonder lichaam.
Zes prikkels van intermittent living
De reden dat we weinig voor ons bekende stressmomenten hebben, is onze welvaart. We hoeven niet meer op onze hoede te zijn voor een sabeltandtijger in de bosjes, de omgeving is relatief veilig. Als je honger hebt loop je naar de koelkast, je hoeft niet meer kilometers te lopen in de hoop wat voedsel te vinden.
Wel is er tegenwoordig vaak chronische stress: druk van werk, notificaties op je telefoon, prestatiedrang of sociale en maatschappelijke druk maar denk ook aan alle giftige stoffen en straling waar we heden ten dage aan worden blootgesteld.
Tegelijk is ons leven voorspelbaarder en comfortabeler. En bovenal: de meeste mensen in ons land ervaren vaker overvloed dan schaarste. Wij, homo sapiens, hebben ons duizenden jaren staande gehouden onder omstandigheden van schaarste en potentieel gevaar. Je ziet dus dat de westerse mens vandaag de dag in een andere omgeving leeft: een mooie luxe, maar deze westerse levensstijl brengt ook risico’s met zich mee. Die risico’s kun je inperken met onder andere deze de zes hormetische prikkels:
- Honger
- Dorst
- Kou
- Hitte
- Adem
- Beweging
Raak vooral niet in de stress bij het lezen van al deze prikkels: al één prikkel kiezen geeft effect. Afwisselend prikkels combineren maakt je nog sterker. Hieronder geven we je een korte uitleg van de prikkels en hoe je ze zelf kunt toepassen zodat je je elke dag weer een beetje fitter voelt.
Honger: ook bekend als intermittent fasting
Bij deze methode eet je niet de hele dag door, maar wissel je af in eetschema’s. Zo kun je kiezen voor een tijdsblok waarin je eet, maar ook calorierestrictie is een optie. Het meest gangbare is 16/8: 16 uur vasten en 8 uur eten. Als beginner zit je veiliger met 12/12 of 14/10. Wanneer je gewend bent, kun je wekelijks afwisselen tussen 16/8, 18/6 of 20/4.
Ben je helemaal gewend, dan kun je er ook voor kiezen wekelijks 24 uur lang te vasten. Zorg dat je na zo’n periode goede voeding eet en vitamines en mineralen aanvult met supplementen. Elke methode heeft eigen bijzondere effecten. Daarover kan intermittent living coach Nick je meer over vertellen.
Dorst: je waterfles aan de kant
Tegenwoordig weten we bijna niet meer wat dorst is. De hele dag door nemen we kleine slokjes water, thee, koffie of ander drinken. En elke keer dat we dat doen, activeert ons immuunsysteem. Dat controleert of het eten en drinken dat je neemt veilig is. Dit proces kost energie en gaat ten koste van andere systemen. Naast intermittent fasting kun je ook aan intermittent drinking doen.
We raden je aan om dagelijks bulk te drinken. Maximaal vier keer per dag drink je tot je verzadigd bent. Eens in de een tot twee weken drink je een dag helemaal niet, dat noemen we watervasten. Je organen herstellen sneller van schade, je waterhuishouding wordt beter en je stress-as gaat uit. Daardoor voel jij je relaxter en sociale. Ook hier kan Nick je meer over vertellen als je hier dieper in wil duiken.
Kou: de nieuwe Wim Hof?
Goed nieuws: je hoeft geen Wim Hof te worden om de voordelen van kou te ervaren. Sterker nog: elke dag en te koud (onder de 4 graden) te badderen is niet gezond. Twee keer per week zo’n dertig seconden onder een koude douche staan geeft al een geweldig effect! Je krijgt meer energie, een stabielere bloedsuikerspiegel en kunt beter tegen kou. Wil je meer? Bouw langzaam op naar twee minuten.
Koud water uit de kraan is rond de 16 graden. Door daar een half minuutje onder te gaan staan, zoekt je lichaam direct naar een oplossing om de kou te ‘overleven’. En natuurlijk is het ook af en toe gewoon even een lekkere schop onder de kont. Wil je de grenzen van kou opzoeken, doe dat dan altijd met een intermittent living coach en ga niet zelf experimenteren.
Hitte: van sauna tot sporten
Ook de sauna kan een hormetische prikkel zijn. Maar je moet het net even anders doen dan je gewend bent: namelijk zonder koud af te douchen of in een dompelbad te duiken. Bij intermittent heat gaat het erom dat je lichaam leert om de innerlijke thermostaat te reguleren. Bonus: je maakt meer serotonine aan bij deze hittetraining, waar je gelukkig van wordt. Een keer per week tussen de 19 en 40 minuten in een sauna tot maximaal zeventig graden is een goede manier om je lichaam te stimuleren. Koel daarna zelf af.
Met sporten kun je hetzelfde effect bereiken. Met HIIT-training (high intensity interval training) met dikke kleding, hot yoga, hardlopen op een hete dag of boksen tegen een zak met de verwarming aan zorgen dat je opwarmt. Laat je lichaam daarna rustig afkoelen. Neem bij deze methode wel voorzorgsmaatregelen om niet oververhit te raken.
Bewegen: altijd goed in elke vorm
Elke vorm van beweging is goed. Hoe meer verschillende bewegingsvormen, hoe beter. Bij intensief bewegen maak je stofjes aan die zorgen dat je cellen vernieuwen. Het resultaat: je blijft jong, sterk en flexibel. Zowel fysiek als mentaal. Volgens intermittent living is beweging het mooiste op het moment dat je nuchter bent. Daarmee bedoelen we dat je gaat sporten op nuchtere maag, dus voordat je hebt gegeten.
Sporten kan goed worden gecombineerd met hitte en kou. HIIT, sprintsporten, krachttraining en vechtsporten zijn goed te combineren met hittetraining. Ga je voor koud, kies dan voor yoga, wandelen of zwemmen.
Adem: de basis
Hoe je ademt, heeft enorm veel invloed op je gezondheid. Met bepaalde oefeningen word je stressbestendiger en maak je meer serotonine aan, het gelukshormoon. Het zorgt voor een betere doorbloeding naar organen en weefsels, die daardoor beter functioneren. Bij intermittent breathing kies je voor hypoxie oefeningen. Dat zijn ademhalingsoefeningen waarbij je gecontroleerd een zuurstoftekort in het bloed probeert te creëren.
Bij hitte trainingen kan je kiezen voor een hypercapnie-oefening: een zuurstoftekort creëren door het CO2-gehalte in het bloed te verhogen. Hitte, explosieve oefeningen en hypercapnie zorgen voor verzuring. Denk hierbij aan drie minuten in een zakje ademhalen of dertig seconden de adem vast houden en dan uitademen. Adem nog twee keer in en uit en houdt de adem weer dertig seconden vast.
Met hypocapnie zorg je met een laag CO2-gehalte. In combinatie met kouprikkels en een (koude) wandeling, wordt je lijf basisch/alkalisch. Heb je kramp, dan kun je hyperventileren om het lichaam te ontzuren. Voorbeeld adem één klein tuigje in en blaas drie keer krachtig uit. Houd dit zo lang mogelijk vol. Je kunt ook dertig keer snel en krachtig in- en uitademen. Bij de laatste keer adem je volledig uit en houd je je adem veertig seconden vast. Herhaal dit met twintig ademhalingen en daarna nog eens met tien. Kom dan rustig op adem.
Wil je meer weten over intermittent living? Ga eens op pad met Nick of boek een sessie. Als gecertificeerd intermittent living coach laat hij je graag de voordelen ervaren!